SİZLERİ SEVİYORUZ - Besinleri Doğru Saklama

Taze besinler hasat edildikten sonra mikroorganizma ve enzimlerin etkisine maruz kalmaya başlarlar. Bozulmayı, çürümeyi başlatan bu mikroorganizmaların etkisinden koruyabilmek ve enzim faaliyetlerini durdurabilmek için besini doğru koşullarda ve ortamda sağlayabilmek gereklidir. Bazı besinlerin hasat edildikten sonra en kısa sürede kullanılması olanaksızlığı ve her mevsimde, her çeşit besine ulaşamamanın getirdiği zorunluluklar yüzünden besinleri çeşitli işlemlere tabi tutarak uzun süre değerinden ve lezzetinden kaybettirmeden saklamak gerekliliği oluşmuştur. Taze alınmış sebze ve meyveler ya da şarküteri ürünleri gibi besinlerimizi doğru saklayamaz ve zamanında tüketemezsek vitamin ve mineral değerlerini kaybedeceklerdir. Günümüzde tas evler, tel dolaplar yerlerini derin donduruculara, buzdolaplarına, buzluklara bırakmıştır. Gıda maddeleri ise son derece modern ve sağlıklı koşullarda üretilip, çeşitli ambalajlarda üretime sunulmaktadır. Teknolojinin bu nimetleri bile eğer bazı püf noktalarına dikkat etmezsek bize yardımcı olamayacaktır.

Besinleri derin dondurucu veya dolapta saklarken dikkat edilmesi gerekenler
Buzdolabı ya da erzak dolabına besinler yerleştirirken daha önce alınanlar, önce kullanacak şekilde dizilmesine Özen gösterilmelidir.
Ambalajları açılmış kuru gıdaları (bulgur, pirinç, şehriye, baklagiller gibi) ağzı sıkıca kapanabilen “cam” kavanozlarda serin ve kuru yerde saklamak en güzel yöntemdir. Aksi takdirde küf toksinleri oluşabilir.
Ambalajları açılmış salam, sosis gibi şarküteri ürünleri buzdolabında en fazla 3 gün tutulmalıdır. 3 gün içinde tüketilmeyecek ürünler dondurularak bu süre 6 aya kadar uzatılabilir.
Ambalajları açılmış süt ve süt ürünleri, mikroorganizmaların çok kolay üremesine müsaittir, bu yüzden ambalajları açıldıktan sonra mümkün olan en kısa sürede tüketilmelidir.
Kasaptan alınan çiğ et ürünleri buzdolabında en fazla 1 gün tutulup tüketilmelidir. Daha uzun süre saklamak için pişirmek ya da dondurmak gerekir.
Ambalajlı olan çiğ et ürünlerinin son kullanma tarihleri geçirilmemeli, ambalajları açıldıysa buzdolabında 2-3 günden fazla tutulmamalıdır. Daha uzun süre saklamak için pişirmek ya da dondurmak gerekir.
Dondurulmuş ürünler satın aldığında mutlaka, buzluklarda ve derin dondurucularda saklanmalıdır.
Dondurulmuş ürünleri bir kez buzluktan çıkartıp çözüldüğünde bir daha asla dondurmamalıdır.
Pişirilmiş bir yemeğin alüminyum bir tencere içinde bir kaç gün buzdolabında bekletilmesi sonucunda, kapla ürün arasında madde alışverişi olur bu da sağlık açısından risk yaratır.
ürünlerin buzdolabında bozulmadan saklanabilmesi için folyo, streç film ve cam vb. uygun kaplar kullanılmalı hava almayacak şekilde kapatılmalıdırlar.
Pastörize edilmemiş kaynatılan süt kabardıktan sonra 4-5 dakika pişirilir, kabarır kabarmaz ocaktan alınırsa mikroplardan arınmaz, uygun şekilde kaynatılan süt daha sonra cam kavanozda buzdolabında 1-2 gün saklanır.
Özellikle salça, tursu, reçel vb. gibi besinleri cam kavanozlarda saklamak en sağlıklı olanıdır. Boşalmış deterjan ve ilaç kutularında, boyalı plastiklerde saklanırsa kursun ve kanser yapıcı diğer maddeler yiyeceğe geçecektir.
Tarhana kurutulurken güneşte bırakılırsa güneşte kurutulursa vitamin B2, vitamin B6 ve folk asit değerleri azalır.
Süt ve yoğurt aydınlık yerde bekletilirse vitamin B2, vitamin B6 ve folk asit değerleri azalır.
Taze balıklar suyun dışında bir ya da iki saatten fazla oda sıcaklığında tutmamalıdır. Balıklar alındıktan kısa süre sonra pulları ve içi temizlemeli, yıkanmalı ve iyice kurulamalıdır. Eğer hemen pişirilip tüketilmeyecekse plastik bir kutuya yerleştirip buzdolabına konmalı ve sonrasında 48 saat içinde tüketilmelidir.
Tereyağı, margarin gibi maddeler nem miktarı fazla olduğundan kolay bozulurlar, bu bakımdan buzdolabında saklanmalıdırlar.
Patates ve soğan karanlık, serin, kuru yerde saklanmalıdır. Işık, patatesin renginin yeşile döndürebilir
Yumurtalar satın alındıktan sonra kabından çıkartılıp rafa yerleştirildiğinde zaman içerisinde son kullanma tarihi unutulabilir. Bunu takip edebilmenin en pratik yöntemi küçük bir not kâğıdını yumurtalık kısmına iliştirip son kullanma tarihini üzerine not almaktır.
Kuruyemişleri (fındık, fiştik gibi) ağzı iyice kapalı plastik torbalarda buzdolabında 4 aya kadar saklayabilirsiniz. CINSI GÜN
Süt ürünleri
Süt (Pastörize) 10-15 gün
Süt (kaynamış) 1-2 gün
Peynir (suda) 10 -12 gün
Peynir (salamura) 3-4 hafta
Kaymak 1-2 gün
Taze lor veya çökelek 1-2 gün
Peynir, yoğurt 5-7 gün
Yumurta 1-2 hafta
Et ürünleri
çiğ et (kimya hariç) 2-5 gün
çiğ balık 1-3 gün
Pişmiş et 3-6 gün
Tavuk 2-5 gün
kimya ve küçük parça et 1 gün
Büyük parça et, salam, yürek 2-4 gün
Pişmiş et yemekleri 1-2 gün
Sebze ve Meyveler
Salata (kuru) 2-4 gün
Portakal, limon, elma, armut 1-2 hafta
üzüm, şeftali, kayısı 4-5 gün
Kiraz 1-2 gün
Ispanak, marul, domates 2-3 gün
Lahana, havuç, kereviz 6-7 gün
Taze fasulye, bakla ve bezelye 3-4 gün
diğer
Kremalı pastalar 1-2 gün
Zeytinyağlı yemekler 2-3 gün

Besinleri derin dondurucuda saklama ile ilgili dikkat edilecekler:

Aslında güvenli derin dondurucularda -20 C° de gıda maddeleri sonsuza kadar saklanabilir. Dondurma sırasında gıda maddesi içinde bulunan tüm mikroorganizmalar Ölmezler ve gıda maddesi çözülünceye kadar hiçbir faaliyet göstermezler. Balık ve et gibi ürünlerin asidik içerikleri enzimlerin çalışmasını durdurur ancak dondurma işlemi Özellikle sebzeler içindeki enzimlerin etkinliğini oldukça azaltsa da tamamen durdurmaz. Bu yüzden gıdaların kalitesi zamanla düşer. Önerilen dondurma süreleri besin maddesinin kalitesini korumak içindir ve bu sürelere uymak sağlıklı beslenme için temel noktalardan biridir.

Belli baslı besinler derin dondurucuda aşağıdaki sürelerde saklanabilir.CINSI GÜN
çiğ kırmızı et 4-6 ay
Pişmiş kırmızı et 2-3 ay
çiğ tavuk 9-12 ay
Pişmiş tavuk 3-4 ay
balıklar 3-4 ay

Derin dondurucular en iyi sonucu dolu oldukları zaman verirler ancak istifleme sırasında gıdalar arasında havanın dolaşmasına elverecek boşluklar bırakılmalıdır.
Yiyecekler derin dondurucuların içine çok iyi yerleştirilmeye Özen gösterilmelidir.
Derin dondurucuda saklama kabı olarak, cam şişeler kullanılmamalıdır. Donunca genleşen sıvılar bulundukları kabı esnetmeye çalışacağından camin kırılmasına yol açarlar.
Besinleri doldurmak için poşetliyorsanız poşet üzerine çıkmaz kalemlerle donduruldukları günü not etmek en iyi takip yöntemi olacaktır.
Derin dondurucuya ürünü yerleştirirken daha Önce alınanlar Önce kullanacak şekilde dizilmesine Özen gösterilmelidir.
Derin dondurucuda saklanacak yiyeceklerin alüminyum folyo veya kap yerine, plastik torbalara konarak ya da streç filmle sarılarak dondurulması daha sağlıklıdır.
Çok miktarda alınan ve uzun sürede tüketilecek ürünler, dondurmadan Önce kullanıldığı zaman tüketileceği porsiyonlara ayrılarak dondurulmalıdır. Böylece kullanılacak miktar donmuş olan diğer kısımdan ayrılırken zorluk yaşanmaz.
Yağlar, protein ve karbonhidratlardan daha zor donar ve derin dondurucudaki saklama Ömürleri daha kısadır. Bu nedenle pirzola gibi yağlı etler saklanamaya hazırlanırken Önce fazla yağlarını ayıklanması gerekmektedir.
Pişirilen yemekler dondurulacaksa çok fazla baharat kullanmamalıdır. Dondurulduklarında baharatların tatları keskinleşebilir.
Kızartılmış ya da pena edilerek pişirilmiş gıdaları dondurulduğu zaman, lastik gibi olurlar.
Elektrikler kesilirse içi oldukça dolu olan derin dondurucuyu kesinlikle açılmamalıdır. Bu şekilde 48 saate kadar yiyecekleri 0 derecede tutarlar. Bos bir derin dondurucuda bu süre 24 saattir. Uzun süre elektrik kesintisi beklenen durumlarda buz torbalarının derin dondurucuya istiflenmesi beklenen sürede çözülmemeye yardımcı olur.
Meyveler dondurulacaksa daha çabuk donmaları küçük miktarlara ayrılarak sağlanabilir.
Kuruyemişleri (fındık, fiştik gibi) ağzı iyice kapalı plastik torbalarda derin dondurucuda 8 aya kadar saklayabilirsiniz
Donan meyveler genleşir bu yüzden meyveyi dondurulan kapta mutlaka biraz bos yer kalmalıdır
Çok olgun muzlar atılmak yerine püre haline getirilip içine biraz limon suyu eklenerek dondurulduğundan sonrasında kekler içerisinde kullanılabilir.
Sebzeler dondurulmadan Önce haşlanmalıdır. Ancak haşlanan sebzeler soğuk suyun içine atılmalı ve kâğıt havlular yardımıyla kurutulduktan sonra derin dondurucuya yerleştirilmelidir.
Dondurmadan Önce sebzelerin haşlanma süreleri CINSI SÜRE
Lahana (doğranmış) 1,5 dakika
Havuç 3-5 dakika
Karnabahar, kereviz, biberler 3 dakika
Mısır 4-8 dakika
Patlıcan 4 dakika
Yeşil fasulye 2-3 dakika
soğan, ıspanak 2 dakika
Bezelye 2-3 dakika
Kabak 1 dakika

Lezzetli Günler dileriz,